Dinsdag dilemma: ChatGPT in de klas – Vloek of zegen?

ChatGPT in de klas: vloek of zegen?

Twee jaar geleden wisten veel leerlingen nog niet eens wat ChatGPT was. Nu is het een vast onderdeel van hun schooldag. Huiswerk maken, samenvattingen genereren, zelfs toetsen oefenen – AI doet het allemaal. In een recent item van de VRT (bekijk hier de video) werd duidelijk hoe vanzelfsprekend ChatGPT inmiddels is geworden in het onderwijs. De vraag is niet langer óf we het moeten toelaten, maar hoe we ermee omgaan. Net als bij eerdere innovaties, zoals smartboards en digitale leerlingvolgsystemen, moeten we leren om dit hulpmiddel slim in te zetten. Maar er zijn zeker ook nadelen. In dit artikel: is ChatGPT in de klas een vloek of een zegen?

Een tweede brein in de klas

AI kan een enorme steun zijn voor zowel leerlingen als docenten. Het maakt complexe informatie toegankelijk, helpt bij het oefenen van vaardigheden en kan zelfs persoonlijke leerondersteuning bieden. Waar je vroeger tijd kwijt was aan het doorzoeken van websites, levert ChatGPT binnen seconden antwoorden en oefeningen. Dit kan docenten ontlasten en leerlingen meer autonomie geven in hun leerproces.

Maar niet alleen leerlingen hebben hier voordeel van. Ook voor docenten biedt AI waardevolle ondersteuning. Oefentoetsen genereren, lesideeën bedenken, toetsen nakijken of examens analyseren – allemaal taken die normaal veel tijd kosten, maar met digitale hulp opeens een stuk toegankelijker worden. Door AI slim in te zetten, kunnen docenten zich meer richten op didactiek en persoonlijke begeleiding in plaats van administratieve taken.

De waarde van leren in een AI-tijdperk

Het onderwijs moet niet alleen inspelen op de voordelen van AI, maar ook op de risico’s. Een werkstuk dat volledig door ChatGPT is geschreven, zegt weinig over de vaardigheden van een leerling. Daarom moeten docenten opdrachten heroverwegen: meer focus op het proces, minder op het eindproduct. Laat leerlingen bijvoorbeeld AI-gegenereerde teksten kritisch analyseren of verschillende versies met elkaar vergelijken.

Daarnaast is het aan docenten om leerlingen te leren hoe ze AI effectief én verantwoord gebruiken. Goede prompts formuleren is een waardevolle vaardigheid, maar kritisch blijven nadenken over de output is minstens zo belangrijk. AI maakt fouten – en leerlingen moeten leren die fouten te herkennen.

Omarmen én begrenzen

We kunnen AI niet verbieden, net zoals we smartboards en digitale leeromgevingen niet konden tegenhouden. Maar net zoals bij elke innovatie moet het doel vooropstaan: leerlingen voorbereiden op een wereld waarin technologie een steeds grotere rol speelt. Dat betekent niet dat alles automatisch makkelijker wordt. Integendeel: het vraagt juist om nieuwe vaardigheden, een kritische houding en een bewuste manier van leren.

Hoe zorgen we ervoor dat AI een verrijking blijft en geen vervanger wordt van essentiële vaardigheden? Wat is volgens jou de beste manier om AI in het onderwijs in te zetten?