In het onderwijs heb je 12 weken vakantie, maar geen zeggenschap over wanneer. Luxe of beperking? Wat als je een deel van die vaste weken kon inruilen voor vrijheid om zélf te kiezen? Zou jij dat doen?
Veel vakantie, weinig vrijheid
In het primair en voortgezet onderwijs zijn vakantieweken grotendeels vastgelegd. Volgens de CAO PO en CAO VO heeft onderwijspersoneel recht op zo’n 12 weken verlof per jaar: 6 weken zomervakantie, 2 weken kerstvakantie en de rest verdeeld over mei-, herfst- en voorjaarsvakantie.
Een aanzienlijk verschil met andere sectoren, waar medewerkers gemiddeld 25 tot 30 vakantiedagen per jaar hebben – maar die mogen ze wél flexibel opnemen.
Flexibiliteit als nieuwe norm
Flexibel verlof is in opmars. Zo introduceerde KPN in 2024 het principe van “onbeperkt verlof”. Ook in Breda werkt een bedrijf zonder vast vakantierooster: medewerkers bepalen zelf hoeveel en wanneer ze vrij nemen (bron).
In een Radio 1-debat bleek dat werknemers met onbeperkt verlof vaak juist mínder vakantie opnemen. De grens tussen werk en privé vervaagt, en collega’s willen elkaar niet belasten.
Altijd vrij als iedereen vrij is
Het huidige onderwijssysteem heeft ook nadelen. Altijd vrij zijn als iedereen vrij is, betekent: hogere prijzen, drukke bestemmingen, en nul flexibiliteit. Geen spontane vakanties buiten het seizoen, geen rustpauze in een druk najaar, geen ruimte voor persoonlijke gelegenheden.
“Altijd vrij zijn als iedereen vrij is, betekent óók: volle campings, hoge vliegtarieven en géén ruimte voor spontane tripjes.”
En wie iets belangrijks te vieren heeft buiten de schoolvakanties? Die moet hopen dat het toeval meezit.
Een hybride model?
Daarom het dilemma: zou het onderwijs gebaat zijn bij een hybride model? Denk aan 4 weken verplichte zomervakantie, met daarnaast 2 of 3 weken vrij te plannen naar eigen inzicht.
Dat vergt een cultuuromslag én praktische oplossingen – denk aan roostering, vervanging en teamafspraken. Maar het kan ook bijdragen aan werkgeluk, autonomie en balans.
Wat zou jij kiezen? Vaste vakantieweken zoals we die nu kennen, of meer vrijheid om je eigen ritme te bepalen?
Bronnen
- AD-artikel over onbeperkt verlof bij bedrijf in Breda
- Radio 1 – De Dag: Onbeperkt verlof, werkt het echt?
- CAO primair onderwijs (PO)
- CAO voortgezet onderwijs (VO)
- AD-artikel over onbeperkt verlof bij KPN
Ontdek meer van Werkrust | Ontspannen werken in het onderwijs
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
