“Ben jij ook zo aan vakantie toe?”, werd me vaak gevraagd. Nou eigenlijk niet. Althans, ik vind vakantie prima natuurlijk. Maar in tegenstelling tot vorige jaren heb niet het idee dat ik met hangen en wurgen de eindstreep heb gehaald. In dit artikel kijk ik nog even terug welke vijf tips mij hielpen om ontspannen de vakantie in de gaan.
1. Blijf doorwerken, houd ritme
Ik heb de mazzel dat ik twee kantoorgenoten heb die ook als matra school=school, thuis=thuis hebben. Voor ons houdt dat in dat we van onze onderwijsbaan een kantoorbaan hebben gemaakt. Ook in ‘feestweken’. Ook als lessen uitvallen t.b.v. toetsweken, studiedagen of leerlingvrije dagen.
In praktijk betekent dit dagelijks 8.00 uur starten en rond 17.00 uur weggaan. De afgelopen twee weken waren op onze school ‘anders’ met allerlei afsluitende activiteiten. Toch maakten we voor zover mogelijk onze normale dagen. Natuurlijk staat er een gezellig (kerst)muziekje op en duren de lunchpauzes net wat langer. Maar per saldo krijgen we het nodige gedaan. En het motiveert je om toch nog even die studiewijzers af te maken of toetsen na te kijken.
2. Zorg voor een gezellige afsluiter
Wat mij helpt bij het afsluiten van een periode is een gezellig evenement. Denk aan een vrijdagmiddagborrel. Het symbolische ‘zoet’ om het ‘zuur’ wat je ervoor doet nog even af te maken.
We hebben op onze school bijvoorbeeld jaarlijks een pubquiz met een groot gedeelte van het personeel. In een veel te volle personeelskamer (gelukkig kan het weer!) worstelen we ons door allerlei vragen heen over het afgelopen jaar. Met een borrel in de hand kijken we op het jaar terug, nemen we vakantieplannen door en bespreken we andere zaken dan PTA’s, mogelijke zittenblijvers en schoolvisies. We zijn per slot van rekening ook gewoon collega’s die van gezelligheid houden.
3. Regeren is vooruitzien
Ik heb dit jaar meer dan eerder vooruit gekeken. Als ik ergens een hekel aan heb (net als mijn auto) dan is het moeten schakelen van versnelling 1 naar versnelling 5 na de vakantie. Dat je én 100 nieuwjaarswensen uitdeelt én al je lessen gaat geven én moet voorbereiden wat je in die lessen gaat doen etc… Dat is voor mij het recept voor een (te) vol hoofd voor ik goed en wel begonnen ben.
Ik heb er daarom voor gekozen om voor elke klas de studiewijzer tot de volgende vakantie te maken. Met onze sectie hebben we deze doorgesproken. Natuurlijk staat alles in de ‘grondverf’ en is ruimte om de boel aan te passen. Zo wachten we nog op reacties van externe partijen die workshops geven. Of moeten praktische opdrachten worden uitgewerkt.
Toch vind ik het leuk om dit in de middagen voor de vakantie te doen. Het heeft dan geen druk en ik merk dat ik ook creatiever ben met lesideeën bedenken dan dat het voor morgen klaar moet zijn.
4. Toetsweken vóór de vakantie
Onze school heeft er dit jaar voor gekozen toetsweken te plannen vóór de vakanties. Ik ben hier een groot voorstander van om de volgende redenen:
- De spanning blijft op de boog voor leerlingen immers er moet tot het einde gewerkt worden. Geen integrale uitzendingen van ‘Home Alone’ of eindeloze kerstkahoots. De focus bleef tot het einde goed
- Leerlingen hebben nu echt vakantie. Generaliserend: de jongens die voorheen het leerwerk tot de vakantie uitstellen (en het dan ook vaak niet deden) moesten nu eerder aan de bak. De meiden die niet van ophouden weten en van vakanties ‘leer-bootcamps’ maakten worden nu gedwongen tot een school retraite.
- Het zorgt voor een logische start van een nieuwe periode. Niet meer terugkijken en toetsen van ‘oude’ stof. Nu is het les, toets, vakantie en fris beginnen met een nieuw hoofdstuk.
- Andere energie. Het geven van lessen aan ‘een groep pubers die eigenlijk wat anders willen doen’ vergt al de nodige energie. Helemaal als de vakantie voor de deur staat. In een toetsweek is dit heel anders. Leerlingen komen op school om een toets te maken en gaan weer naar huis om te leren. Van teamleiders hoor ik ook dat er significant minder ‘incidenten’ zijn tussen leerlingen.
- De correctieberg valt reuze mee. Natuurlijk geeft een toetsweek een piek in nakijkwerk. In praktijk valt dit reuze mee. Met een beetje goede spreiding van je klassen kan je dagelijks één toets weg werken. Leerlingen hebben dan direct feedback over hun periode. En mag je altijd voor kiezen om het na de vakantie te doen.
5. Vakantie = schoolrust
In de vakantie (en de weekenden) wil ik niets ‘moeten’ voor school. In de loop der jaren heb ik gemerkt dat na zo’n 3 ‘schoolloze’ dagen mijn hoofd voor het grootste deel is opgefrist. Het is niet dat ik niets doe, sterker nog, na een tijd komen er weer allerlei ideeën, plannen etc…
De behoefte om niets te moeten geldt trouwens niet alleen voor volwassenen. In een mooi artikel legt Hannah König uit waarom schoolvakanties ook voor kinderen zo belangrijk zijn. En hoe je zo’n periode thuis met je eigen kinderen ook nog een beetje gezellig houdt
Ik wens je een mooie, gezellige, inspirerende kerstvakantie. Met een flinke dot werkrust!
